Hoe werkt de gemeente?
U komt op allerlei manieren met de gemeente in aanraking. De gemeente zorgt er bijvoorbeeld voor dat uw vuilnis wordt opgehaald. U kunt bij de gemeente een vergunning aanvragen voor de bouw van een dakkapel, u kunt uw paspoort of rijbewijs verlengen en u gaat naar de gemeente voor de aangifte van de geboorte van een kind. De gemeente beslist dus over veel zaken. Maar wie neemt nu eigenlijk de besluiten? Het antwoord op die vraag is: het gemeentebestuur.
De gemeenteraad en het college van Burgemeester en Wethouders (college van B&W) vormen samen het gemeentebestuur. Allen hebben zo hun eigen bevoegdheden, welke ontleend zijn aan de Gemeentewet. De gemeenteraad staat aan het hoofd van de gemeente en is dus de baas. De gemeenteraad benoemt wethouders, die samen met de burgemeester het college vormen.
De gemeenteraad
De gemeenteraad bepaalt het beleid op hoofdlijnen en neemt de belangrijkste beslissingen. Vervolgens controleert de raad of het college de gestelde doelen ook haalt. De raad wordt daarbij ondersteund door de raadsgriffier. De burgemeester is voorzitter van de gemeenteraad. Wethouders zijn niet tegelijkertijd raadslid. Een wethouder kan zelfs van buiten de gemeente komen.
De gemeenteraadsverkiezingen bepalen de samenstelling van de gemeenteraad. Na de verkiezingen onderhandelen de politieke partijen over een collegeprogramma en welke partijen wethouders voor het college gaan leveren.
Het college van Burgemeester en Wethouders
Het college zorgt voor het dagelijks bestuur in de gemeente. Het college verzorgt de uitvoering van de besluiten die de gemeenteraad neemt. Het college neemt veel praktische beslissingen. Het college wordt daarbij ondersteund door de gemeentesecretaris. De burgmeester is voorzitter van het college.
De burgemeester
De burgemeester wordt bij Koninklijk Besluit benoemd voor een periode van zes jaar. De burgemeester is voorzitter van de gemeenteraad. Hij/zij mag wel meedoen met de discussie, maar heeft geen stemrecht. De burgemeester is ook voorzitter van het college. Daar is de stem van de burgemeester zelfs doorslaggevend.
Naast de gezamenlijke taken en bevoegdheden met het college heeft de burgemeester ook eigen bevoegdheden. Zo is de burgemeester belast met de handhaving van de openbare orde en kan daartoe eventueel noodbevelen afgeven.
Daarnaast heeft de burgemeester een aantal toezichthoudende functies.