Wijzigingen Participatiewet per 1 januari 2026

Identificatie

Heb je een afspraak bij de gemeente of vraag je bijvoorbeeld (bijzondere) bijstand aan dan moet je jezelf
identificeren. Dat kan met een geldig paspoort of een geldig identiteitsbewijs.

Vanaf 1 januari 2026 mag dit ook met een geldig Nederlands of Europees rijbewijs.

Zoekperiode

Ben je jonger dan 27 jaar en vraag je een bijstandsuitkering aan, dan heb je eerst een zoekperiode van 4 weken. In deze periode zoek je naar werk of een opleiding. Na vier weken krijg je een gesprek en gaan we verder met de aanvraag.

Er zijn bijzondere situaties waarin de zoekperiode niet geldt. Als je een aanvraag voor een bijstandsuitkering doet beoordelen wij of jij onder zo’n bijzondere situatie valt. Als dat zo is dan gaan we direct aan de slag met de aanvraag.    

Soms is het lastig om een uitkering aan te vragen. Je kan hierbij hulp krijgen van bijvoorbeeld SWO of Stichting STAP.

Korte aanvraag uitkering 

Ben je aan het werk gegaan, maar moet je binnen 12 maanden opnieuw een bijstandsuitkering aanvragen, dan kan dit vaak met een kort aanvraagformulier en hoef je minder gegevens in te leveren. Dit geldt ook wanneer je bent verhuisd naar of binnen onze gemeente.

Wil je een formulier voor een korte aanvraag ontvangen, neem dan contact met ons op.

Giften

Ontvang je een bijstandsuitkering (alleen of samen), dan mag je per jaar maximaal € 1.200 aan giften krijgen.

Een gift is iets wat je krijgt waarvoor je niets terug hoeft te doen. Dit kan geld zijn, maar ook spullen of bijvoorbeeld een rekening die iemand anders voor je betaalt.

Je hoeft giften niet door te geven:

  • Als de totale waarde van de giften onder de € 1.200 per jaar blijft.
  • Houd wel zelf bij welke giften je hebt gekregen.

Je moet giften wel doorgeven:

  • Als je meer dan € 1.200 per jaar aan giften krijgt,
  • Als je meer dan € 500 in één keer krijgt,
  • Als je twijfelt of iets een gift is.

Als de giften samen hoger zijn dan € 1.200?

Dan moet je dat aan ons doorgeven. Wij kijken we waarvoor je de gift boven de €1.200 hebt gekregen. Wij beoordelen dan of de gift kan worden vrijgelaten of dat deze als inkomen of vermogen gerekend moet worden.

Twijfel je of iets een gift is, naam dan altijd contact met ons op.

Heb je een IOAW- of IOAZ-uitkering

Dan hoef je giften niet door te geven. Ook niet als je boven de €1.200 uit komt.

Terugwerkende kracht

Kon je door bijzondere omstandigheden niet op tijd een bijstandsuitkering aanvragen, dan kijken wij of de uitkering alsnog op een eerdere datum in kan gaan. De ingangsdatum kan maximaal drie maanden eerder zijn. 

Vermogen

Vanaf 2026 kijken we anders naar jouw vermogen. We kijken niet meer naar wat je had toen je de uitkering aanvroeg, maar wat je nu hebt.

Wat is vermogen?

Vermogen is de waarde van al je bezittingen (ook het vermogen van jouw partner en/of kinderen onder de 18 jaar telt mee). Bijvoorbeeld:

  • spaargeld,
  • de waarde van uw auto, motor, scooter, boot of huis,
  • beleggingen of crypto, digitaal geld dat u alleen op internet kunt gebruiken.

Heb je schulden? Dan mag je dit van het vermogen aftrekken. Je moet wel kunnen bewijzen dat je die schulden moet terugbetalen. Studieschulden of schulden aan familie of vrienden mag je niet van het vermogen aftrekken.

Hoeveel vermogen mag je hebben?

Het maximale vermogen wat je mag hebben is vanaf 1 januari 2026:

  • Alleenstaand € 8.000
  • Alleenstaande ouder € 16.000
  • Gehuwd of samenwonend (met of zonder kinderen) € 16.000

Komt jouw vermogen boven de grens uit, dan moet je dit aan ons doorgeven.

Mantelzorg

Verleen of ontvang je mantelzorg dan wordt hier rekening mee gehouden als je een bijstandsuitkering hebt. Moet je door de mantelzorg een tijdje bij elkaar op één adres verblijven meld dit dan bij ons. Wij zullen dan beoordelen of dit gevolgen heeft voor jouw uitkering (of de eventuele uitkering van de zorgontvanger).

Gezamenlijke huishouding 

Zorgen jullie voor elkaar en wonen jullie samen in één huis dan kunnen wij jullie als gezamenlijke huishouding zien. Dit doen wij automatisch als jullie in de twee jaar vóór jullie samenwoning nog getrouwd (of gelijkgesteld) waren. Dat betekent dat jullie samen één uitkering krijgen, niet ieder apart. In andere gevallen doen we onderzoek of jullie een gezamenlijke huishouding zijn.

Gokken en crypto 

Waag je wel eens een gokje? Of heb je crypto/digitale munten? Dan kan dit van invloed zijn op je bijstandsuitkering.

Gokken en je uitkering: wat moet je weten

  • Win je geld met gokken? Dan telt dit als inkomen. We halen dit van je uitkering af.
  • We kijken niet naar hoeveel je hebt ingezet, alleen naar wat je hebt gewonnen.
  • Pin je geld in een casino? Dan zien wij het gepinde bedrag als jouw minimale winst.
  • Win je meer dan het bedrag dat je hebt gepind? Dan moet je ook dat hogere bedrag doorgeven.

Geef altijd door:

  • het bedrag dat je hebt gewonnen;
  • én het bedrag dat je hebt gepind.

Crypto en je uitkering: wat moet je weten

  • Heb, handel of betaal je met of in cryptocurrency/digitale munten dan moet je dit aan ons doorgeven.
  • Wij kunnen je vragen om uit te leggen waar de middelen om deze crypo-aucounts te “voeden” vandaan komt.
  • Heb je inkomsten of vermogen uit deze virtuele munten moet je dit ook aan ons doorgeven.

Het doorgeven van gewonnen bedragen en crypto valt onder de informatieplicht die je hebt als je een uitkering ontvangt. Nadat de (winst-) bedragen, inkomen of vermogen aan ons zijn doorgegeven  kunnen wij beoordelen of dit gevolgen heeft voor je uitkering of de hoogte van het vermogen.

Post via MijnOverheid

Vanaf 1 januari 2026 sturen wij onze brieven digitaal via MijnOverheid. Dit geldt ook voor uw uitkeringsspecificaties en jaaropgaven.

  • Heb je ons gemachtigd voor digitale post? Dan ontvang je vanaf die datum al onze brieven digitaal.
  • Heb je ons niet gemachtigd? Dan blijf je onze brieven per post ontvangen.
  • Je kunt deze toestemming altijd aanpassen of intrekken via MijnOverheid.

Hoe trek je de toestemming in?

  1. Ga naar mijn.overheid.nlexterne-link-icoon en log in met DigiD.
  2. Klik in het menu op ‘Instellingen’.
  3. Ga naar ‘Organisaties Berichtenbox’.
  4. Zoek ‘Gemeente Oldambt’ en haal het vinkje weg.
  5. Klik op ‘Opslaan’.

Daarna ontvang je onze brieven weer op papier.